Basiskennis: bescherming van de luchtwegen tegen luchtverontreiniging - Soorten luchtverontreiniging: gifstoffen in de lucht op het werk

Basiskennis: bescherming van de luchtwegen tegen luchtverontreiniging

Vraag een expert

Waarom is luchtververontreiniging op de werkplek zo gevaarlijk?

Vooral op de werkplek kan het inademen van verontreinigde lucht leiden tot langdurige schade aan de luchtwegen en het hele lichaam. Wanneer gevaarlijke stoffen zoals microdeeltjes, gassen en dampen via de longen in de bloedbaan terechtkomen, leiden ze vaak tot werkgerelateerde aandoeningen zoals asbestose, astma of kanker.

In alle bedrijfstakken kunnen werkplekken worden blootgesteld aan verschillende soorten luchtverontreiniging, die zeer uiteenlopende oorzaken en gevolgen kunnen hebben: van wegenbouw en tunnelbouw, tot de verwerking van hout of metaal of het gebruik van gassen en chemische stoffen in productieprocessen, maar ook tijdens chemisch-biologische processen, bijvoorbeeld in waterzuiveringsinstallaties of laboratoria. Uitlaatgassen van motoren en machines zijn ook bekend als een bron van luchtverontreiniging.

Om blootstelling aan verontreinigende stoffen op het werk effectief te voorkomen, moet men zich bewust zijn van de risico's van werkgerelateerde ziekten en de nodige voorzorgsmaatregelen nemen.

Soorten luchtverontreiniging op de werkplek waar adembescherming nodig is

Schadelijke luchtverontreinigende stoffen zijn vaak toxische stoffen of verbindingen die schadelijk zijn voor mensen, dieren, planten, organismen of hele ecosystemen.

Dergelijke gevaarlijke stoffen worden in twee categorieën ingedeeld: in de natuur voorkomende stoffen (zoals mineraal stof) of synthetische en kunstmatig geproduceerde stoffen (zoals uitlaatgassen van voertuigen).

Als het menselijk lichaam wordt blootgesteld aan giftige stoffen, kunnen ze leiden tot werkgerelateerde ziekten zoals asbestose, astma of zelfs kanker.

Vanuit het oogpunt van de gezondheid en veiligheid op het werk zijn soorten luchtverontreinigende stoffen uit aërosolen, dampen, vezels, rook en stof van belang en worden ze hieronder kort toegelicht:

Soorten luchtvervuiling - lichaam en stof

Wat is stof en fijnstof?

Stof is een veelgebruikte term voor kleine vaste deeltjes die door de lucht worden verspreid. Als de deeltjes minder dan 5 micrometer in diameter zijn, worden ze geclassificeerd als fijnstof, dat in de longen kan worden ingeademd.

Microdeeltjes worden verder ingedeeld in twee groepen: primair en secundair fijnstof. Primair fijnstof komt rechtstreeks uit de bron vrij (bijvoorbeeld door het verbrandingsproces).

Als de deeltjes echter worden gevormd door gasvormige precursoren zoals zwaveloxide, stikstofoxide of ammoniak, worden ze secundair fijnstof genoemd.

Adembescherming is nodig bij werkzaamheden waarbij zware stofconcentraties ontstaan, zoals slijpen, vegen of boren. Maskers met filters tegen bijvoorbeeld kiezelstof of het gevaarlijke asbeststof beschermen tegen het inademen van stof en fijnstof.

Vind de juiste bescherming voor uw behoefte

Keuzehulp

Soorten luchtverontreiniging - lichaam en rook

Wat is rook?

Rook is een aërosol dat in microscopische vorm wordt verspreid en bestaat uit uitlaatgassen, stofdeeltjes en waterdruppels. Het komt meestal vrij door het verbrandingsproces. Rook is altijd een mengsel van vaste en gasvormige stoffen.

De uitlaatgassen van industriële installaties worden vaak rookgassen genoemd. De gevreesde rookvergiftiging kan zich voordoen bij woningbranden of door uitlaatgassen in ongeventileerde ruimtes.

Ook brandweerlieden en reddingsteams worden met rook geconfronteerd en moeten daarom eerst hun eigen leven beschermen met ademluchttoestellen. In extreme situaties kunnen rook- of vluchtkappen helpen wanneer medewerkers zich in veiligheid moeten brengen.

Vind de juiste bescherming voor uw behoefte

Keuzehulp

Soorten luchtverontreiniging - lichaam en dampen

Wat zijn dampen?

Een damp wordt gedefinieerd als een gas dat over het algemeen nog in contact is met de vloeistof of vaste toestand waaruit het is ontstaan door verdamping.

Na verloop van tijd wordt een dynamisch evenwicht bereikt waarbij precies hetzelfde volume aan vloeibare of vaste stofdeeltjes in de gasvormige toestand terechtkomt als datgene wat uit het gas wordt omgezet. Op dat moment bereikt de damp het verzadigingsniveau.

Hoewel gasvormige damp onzichtbaar is, wordt de term "damp" meestal gebruikt om een zichtbaar mengsel van lucht en microscopische vloeistofdruppels aan te duiden. De technische term hiervoor is aërosol of vloeistofdamp.

VOS (vluchtige organische stoffen) zijn dampen die bijvoorbeeld afkomstig zijn van oplosmiddelen zoals verf, lak, lijm of houtconserveringsmiddelen, en die op de werkplek bijzonder problematisch kunnen zijn.

Vind de juiste bescherming voor uw behoefte

Keuzehulp

Soorten luchtvervuiling - Lichaam en nevel

Wat is nevel?

Mist of nevel verwijst naar een heterogeen mengsel waarin microscopische vloeistofdruppels in gas worden gedispergeerd. Een voorbeeld hiervan zijn waterdruppels in de lucht. De stoffen zijn zo losjes met elkaar vermengd dat de afzonderlijke componenten met het blote oog te onderscheiden zijn. Verschillende gebieden van het mengsel hebben andere eigenschappen (zoals kleur, hardheid en aggregatietoestand) dan de aangrenzende gebieden.

Nevel en aërosolen worden gevaarlijk voor de gezondheid wanneer de deeltjes diep in de longen worden ingeademd. Zelfs wegwerpspuitbussen met een brandbare en licht ontvlambare inhoud (bijv. corrosieprotectiespray, contactspray) kunnen op de werkplek problematisch zijn. Andere voorbeelden zijn olienevels van snij- of slijpbewerkingen en zuur. Het inademen van dergelijke aërosolen moet worden vermeden.

Vind de juiste bescherming voor uw behoefte

Keuzehulp

Soorten luchtverontreiniging - lichaam en gassen

Wat zijn gassen?

Strikt genomen is een stof een "gas" wanneer een massa die uit deze stof is samengesteld in een gasvormige aggregatietoestand bij een temperatuur van 20 °C en een druk van 1 bar (ook wel de standaardtoestand genoemd) voorkomt. Wanneer dit gebeurt, zijn de moleculen van de stof volledig vrij om te bewegen en vult de massa de beschikbare ruimte volledig en gelijkmatig.

Gasvormige stoffen kunnen giftig of explosief zijn. Zelfs schijnbaar onschuldige gassen worden indirect levensbedreigend als ze zuurstof verdringen. In veel gevallen is het aan te raden om een vrijgavemeting te doen van besloten ruimten waarin gas wordt vermoed alvorens naar binnen te gaan. Naast gasdetectoren ondersteunen ook filtersystemen en ademluchttoestellen de werknemers in deze omstandigheden.

Vind de juiste bescherming voor uw behoefte

Keuzehulp

Werkgerelateerde ziekte - luchtvervuilingsziekten

Veel voorkomende beroepsziekten als gevolg van luchtverontreiniging op de werkplek

Als er op de werkplek niet zorgvuldig met gevaarlijke stoffen wordt omgegaan, kan het resultaat een blijvende impact hebben op de menselijke gezondheid, die veel verschillende vormen kan aannemen. De longen en andere gevoelige organen zijn bijzonder kwetsbaar voor deze gevolgen. In veel gevallen kunnen de ernstige gevolgen jarenlang of zelfs decennialang onopgemerkt blijven.

Het is belangrijk dat de instructies voor de bescherming van de veiligheid en de gezondheid op het werk worden opgevolgd.

Veel veel voorkomende arbeidsgerelateerde ziekten zoals de hieronder genoemde kunnen worden voorkomen door middel van goede preventieve maatregelen, zoals een effectieve adembescherming:

  • Astma
  • Stoflongen / silicose
  • Kanker / asbestkanker
  • Allergieën

Download - Kennis om te delen

Brochure inleiding tot de ademlucht

Inleiding tot de adembescherming

Als gevaarlijke stoffen op uw werkplek in te hoge concentraties voorkomen, of als het zuurstofgehalte te laag is, heeft u geschikte adembescherming nodig. In deze brochure kunt u alles leren over de basisprincipes van adembescherming.

Brochure downloaden

Meer over adembescherming

Kies de juiste adembescherming

Kies de juiste bescherming

De geschikte adembescherming is afhankelijk van het soort gevaarlijke stoffen, hun concentratie, het milieu en de duur van het gebruik. Hier kunt u alles te weten komen over de verschillende typen en hoe u deze kunt kiezen.

Veilig werken in rokerige ruimte

Veilig gebruik van adembescherming

Adembescherming kan alleen betrouwbaar werken bij correct gebruik. Wij hebben voor u een verzameling praktische tips en achtergrondinformatie samengesteld van onze adembeschermingsexperts.

Contact met Dräger

Contact Dräger

Dräger Safety Belgium NV

Heide 10
1780 Wemmel Belgium

+32 2 462 62 11

+32 2 609 52 60