De met rook gevulde omgevingslucht bevat vaak nog voldoende zuurstof om te kunnen ademen. Maar veilig ademen is onmogelijk door de giftige rook. De verschillende toxische stoffen die zich in rook bevinden, zijn koolmonoxide, waterstofcyanide, fosgeen, ammoniak, zwaveldioxide, waterstofsulfide, formaldehyde en acrylonitril. Dit zeer giftige mengsel wordt verder gevoed door moderne bouwmaterialen en meubels die synthetische materialen bevatten. Eenmaal in brand gestoken lozen ze zeer gevaarlijke stoffen die de omgevingslucht vergiftigen. Wanneer bewoners hun weg naar buiten proberen te vinden, kunnen ze dit toxische mengsel inademen. Koolmonoxide staat bekend als dodelijk - zelfs in kleine hoeveelheden. Wanneer PVC brandt, kan het vrijgekomen waterstofcyanide ook zeer negatieve effecten hebben op de celademhaling.

De symptomen van rookvergiftiging hangen af van de gassen die het slachtoffer heeft ingeademd. Duidelijke stoornissen kunnen niet altijd onmiddellijk optreden. De volgende symptomen worden beschouwd als tekenen van rookvergiftiging: hoofdpijn, misselijkheid, keelirritatie, braken, duizeligheid, moeite met slikken, verwarring, kortademigheid, blauwe huidskleur, rusteloosheid, hartkloppingen, epileptische aanvallen en bewusteloosheid. Sommige gassen kunnen ook een branderig gevoel en pijn in de luchtwegen veroorzaken. Als de vergiftiging zeer ernstig is, kan ook ademstilstand en ineenstorting van de bloedsomloop met fatale gevolgen optreden.

Voordat de brandweer het incident betreedt, moet zij bij het begin van de zoektocht naar slachtoffers de juiste apparatuur gereed hebben. In sommige landen, zoals Duitsland of Nederland, worden vluchtmiddelen vaak door de brandbestrijders meegenomen. In andere landen neemt het bewustzijn voor een goede bescherming langzaam maar zeker toe. Een gevolg van de brand in Grenfell was de aanschaf van vluchtkappen door de brandweer van Londen. Zij filteren de rook uit de omgevingslucht, zodat de geredde personen veilig kunnen ademen.

Als een verstandige preventieve maatregel zouden gebouwen kunnen worden uitgerust met vluchtapparatuur om een veilige ontsnapping mogelijk te maken op elk moment dat er een rook- of brandalarm afgaat. In sommige landen zijn deze maatregelen al ingevoerd. In Zuid-Korea bijvoorbeeld zijn openbare gebouwen, hotels en metrostations uitgerust met brandvluchtkappen voor een veilige evacuatie.